Bugün atölyelerde hemen her malzemeyi kesmede kullanılan karbür kesici aletler, HSS/kobalt takımlardan daha yüksek hızlara olanak tanıdığı için seri üretim için oldukça ideal bir tercihtir. Karbür bir aletin kesici kenarı, elmas ya da TiAlN gibi bir kaplama ile kaplandığında oldukça sert ve aşınmaya karşı dirençli hale gelir ve dolayısı ile takımın daha uzun bir kullanım ömrüne sahip olmasını sağlar. Uygulanan kaplamalar ayrıca, takımın üreticilerin istediği kesme hızlarına ulaşmalarına da olanak tanır. Karbür takımlar yüksek sıcaklıklara karşı dirençleri nedeniyle daha pürüzsüz bir yüzey bırakma yeteneğine sahiptir. Paslanmaz çelik ve karbon çeliği gibi tüm çelik türlerinde güvenle kullanılabilen, uygun bir çözüm olsa da ısıl işlem görmüş malzemelerde kullanımı önerilmemektedir.
Seramik Takımlar:
Seramik takımlar yalnızca ısıl işlem görmüş çelikler gibi sert malzemelerin işlenmesi için üretilmiştir.
Çeşitli malzemeler kesmek için üretilen diğer takımlarla karşılaştırıldığında, seramik takımların negatif kesme kenarına sahip olmaları, onları yumuşak malzemelerde kullanılamaz hale getirir. Demir içermeyen ya da yumuşak çelik bir malzeme için seramik kesme aletinin tercih edilmesi durumunda, takım malzemeye çarparak kırılacaktır.
Elmas Takımlar:
Alüminyum gibi demir içermeyen malzemelerin işlenmesinde elmas takımlar en iyi tercihtir. Çok fazla güç gereksinimi olmadan yüksek hızlarda çalışabilirler ve istenen kesimde daha az ısı üretilmesini sağlarlar. Üstün sertlik ve bileşimleri sayesinde parlak finisaj, yüksek malzeme kaldırma ve çok uzun takım ömrü gibi avantajlar sunarlar. Elmas takımların kendi maliyetleri yüksek olsa da üretim döngüleri hesaba katıldığında oldukça düşüktür.
Sinek Kesici:
Çok sayıda malzemenin tasfiyesi ile çalışılan bir ortamda bir sinek kesici kullanımı fark yaratabilir. Genellikle bir kesici uç, gövde içinde yer alan karbür uçlara sahip olacak şekilde tasarlanmış bir gövdeye sahiptir. Takım döndükçe bu karbür uçlar malzemeyi kesecektir. Sunduğu faydalardan en önemlileri kuşkusuz sürekli verimlilik ve zaman tasarrufu sağlayacak şekilde kolayca değiştirilebilen kesici uçlardır. Bazı takım üreticileri, aynı gövde içerisinde alüminyum için keskin taşlanmış uçlar ve çelik için preslenmiş kaplamalı uçlar üretirler. Bu durum farklı malzemelerin işlenmesi gereken atölyeler için oldukça faydalıdır.
Takım Tutucu:
Takım tercihlerinden bahsederken takım tutucudan da bahsetmek gerektiğini düşünüyoruz. İşleme sırasında takımların sıkıştırılması ve işleme kuvvetlerine dayanması için takım tutuculara gereksinim duyulur. Bir operatör, işleme sırasında belirli bir takıma yardımcı olacak uygun takım tutucuyu tercih etmelidir. Bu nedenle, örneğin bir delik işlemi için matkap kullanılıyorsa, bir matkap aynası ya da pens aynasının nasıl kullanılacağı bilinmelidir. Matkaplar takım tutucuya geri itilebilir, bu geri itmeyi önlemek adına matkap arkasında yer alan tutucunun içine bir durdurma yerleştirilmesi önerilir. Ayrıca örneğin, 0,5mm’lik çok küçük bir matkabın sürekli hafifçe sıkılması gerekebilir. Bununla birlikte, bir operatör çok fazla malzeme çıkarırken takımın dışarı çıkmasını önleyecek bir takım tutucu tercih ederse daha verimli bir sonuç elde edebilir.
Günümüzde yaygın olarak kullanılan pens tutucular, freze aynaları, hidrolik tutucunun yan kilitleri ve sıkı geçme tutucular gibi takım tutucu türleri vardır. Yan kilitler takımı tutmak için kullanılabilen ve içlerinde kullanım olarak en kolay olanı olsa da ayar vidasının takımı merkezden hafifçe dışarı itmesi nedeniyle önerilmez. Güvenilirlik gibi sebeplerle, hidrolik aynalar, freze aynaları ve sıkı geçme takım tutucu türleri, kesici takımları merkezlemek için en uygun ve önerilen türlerdir. Ayrıca, takımları merkezde tutmak ve kesme titreşimlerini azaltmak için en iyi tercih sıkı geçme takım tutuculardır. Bu türün en büyük dezavantajı ise yalnızca karbür takımlarla çalışmalarıdır.
Operatörler, karşılaşılan her işleme sürecinin başarısında kritik rol oynarlar. Bu nedenle takımları ve onlara yardımcı uygun destekleri derinlemesine anlamak zorundadırlar. Tüm operatörlerin, imalat endüstrilerinde kullanılan farklı takımları tanımalarını ve bu takımların en verimli çalıştığı takım tutucuyu öğrenmelerini ayrıca öneririz. Teorik bilgi kolaylıkla edinilse de zanaatın gelişmesi için gereken şey pratik bilgidir.
İlginizi Çekebilecek Blog Yazılarımız ;