CNC frezeleme, iş parçasının istenen şekle ulaşana kadar döner kesiciler kullanılarak katmanlarının çıkarıldığı oldukça çok yönlü bir işleme sürecidir. En yaygın freze kesici takımları arasında parmak frezeler, yüzey frezeleri, dalma frezeleri ve kalıpçı freze kesici takımları bulunur.
Bu kesici takımların arasında, parmak frezeler geniş kullanım alanlarıyla öne çıkar. Endüstriyel frezeleme süreçlerine özgü olan bu kesici takımlar, benzersiz frezeleme araçlarıdır. Bu makalede, parmak freze operasyonlarını detaylı bir şekilde ele alacağız. Haydi başlayalım.
Parmak Freze Nedir?
Frezeleme, konumuz özelinde parmak freze adı verilen kesici bir takım kullanılarak iş parçasına dikey kesimler yapılmasını sağlayan bir işlemdir. Bu yöntem, kalıp boşlukları, profiller, yuvalar, konturlar, gibi özel parçaların üretiminde kullanılır.
Parmak frezelerin uçlarında çok sayıda kesici diş yer alırken, çevresel kenarlarında da ek kesici dişler bulunur. Bu özellikleri sayesinde, hem uç kısmından hem de çevresel kenarlarından kesim yapabilirler. Bu frezeler, yüksek hassasiyet gerektiren makine parçalarının üretiminde sıklıkla tercih edilir, çünkü net ve doğru kesimler elde etmeyi sağlarlar.
Parmak Freze Ne Zaman Kullanılır?
Parmak freze, birçok işleme yönteminin sunamadığı bazı yeteneklere sahiptir. Parmak frezeler, genellikle küçük boyutlu olup, hassas metal işlerinde yüksek doğrulukla kesim yapmak için uygundur.
Aşağıda, parmak freze gerektiren tipik işlemler sıralanmıştır:
- Kanal açma
- Kontur kesimi
- Dikey delme
- Profil frezeleme
- Geleneksel kaba işleme
Bu işlemler, özellikle ince işçilik ve hassasiyet gerektiren metal işleri için parmak frezelerin en uygun çözüm olduğunu gösterir.
Parmak Freze Türleri: Şekle Göre Sınıflandırma
Parmak frezeler, şekillerine göre aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir:
- V-Uçlu Frezeler: Kesici dişler genellikle 60° veya 90°'lik küçük açılarla V şeklinde bir uç oluşturur. Bu frezeler dar ve ince kesimler yapmak için uygundur. Ayrıca yazı yazma, ince gravür detayları işleme ve tabela yapımında kullanılır.
- Kare Uçlu Frezeler: Düz uçlu frezeler olarak da bilinir. Bu frezelerin kesici kenarları köşeleri keskin ve kare şeklindedir, bu da onları iş parçasında 90°'lik kesimler yapmak için ideal hale getirir. Yüzey frezeleme, yan frezeleme gibi genel amaçlı işlemler için kullanılır.
- Küresel Uçlu Frezeler: Kesici kenarı yuvarlatılmış olan bu frezeler, iş parçasında daha düzgün bir yüzey elde edilmesini sağlar. Konturlu yüzeylerin frezelenmesi, sığ yuva açma gibi işlemler için uygundur.
Parmak Freze Türleri: Ağız Sayısına Göre Sınıflandırma
Ağızlar, parmak frezelerin kesici kenarlarında bulunan ve kesim sırasında talaşın atılmasını sağlayan spiral yivlerdir. Genellikle parmak frezelerde 2, 3 veya 4 ağız bulunur, ancak 3 ağızlı frezeler diğerlerine göre daha az yaygındır.
Ağız sayısındaki artış, kesicilerin ilerleme hızını artırır ve daha pürüzsüz bir yüzey elde edilmesini sağlar. Ancak, ağız sayısının azalması talaşın daha iyi temizlenmesine ve ısı birikiminin azalmasına yol açar. Bu nedenle, üreticiler hangi malzeme üzerinde çalışacaklarını göz önünde bulundurarak hangi tür parmak freze kullanacaklarına karar vermelidir.
- 2 Ağızlı Parmak Frezeler: Alüminyum ve ahşap gibi daha yumuşak malzemeler için idealdir. Daha büyük talaşlar oluştururlar.
- 3 Ağızlı Parmak Frezeler: Talaş atma konusunda iyidir ve aşınmaya karşı ortalama direnç gösterir.
- 4 Ağızlı Parmak Frezeler: 2 ağızlı frezelerle çalışılması zor olan sert iş parçalarının kesimi için en uygun olanlardır. Ayrıca, atölyelerde en yaygın kullanılan parmak freze türleridir.
Parmak Freze Türleri: Malzemeye Göre Sınıflandırma
Parmak frezeler genellikle kobalt çelik alaşımları (Yüksek Hız Çeliği - HSS) veya tungsten karbürden üretilir. Bir diğer seçenek ise kobalt parmak frezeleridir.
- Yüksek Hız Çeliği (HSS) Parmak Frezeler: Karbür frezelere göre daha uygun fiyatlıdır, ancak hız kapasiteleri daha düşüktür ve ömürleri kısadır.
- Tungsten Karbür Parmak Frezeler: HSS'ye göre daha pahalıdır, ancak daha dayanıklıdır ve aşınma koşullarına karşı daha dirençlidir. Ayrıca, yüksek ısıya dayanıklıdır ve yüksek hızlarda bile en sert malzemelerle çalışmak için en uygunudur. Karbür parmak frezeler genellikle endüstriyel uygulamalarda kullanılır.
- Kobalt Parmak Frezeler: HSS'ye göre daha pahalıdır, ancak daha fazla sertlik ve aşınma direnci sunar.
Parmak Freze ve İşleme Süreçlerini Kullanmanın Faydaları
Parmak frezeleme, CNC frezelemenin bir yönü olup, belirli özelliklere sahiptir. Aşağıda bu frezeleme sürecinin bazı avantajları sıralanmıştır:
Yüksek Çok Yönlülük
Frezeleme işlemleri, esneklik açısından en çok yönlü işleme yöntemlerinden biridir. Örneğin, parmak frezeleme kontur kesimi, profil oluşturma, dikey delme gibi birçok uygulama için idealdir.
Yüksek Hassasiyet ve Doğruluk
Her tipik CNC işleme süreci gibi, parmak frezeleme de bilgisayar kodları ve programlarıyla yönlendirilir ve kontrol edilir. Bu nedenle kesimler, sıkı tolerans gereksinimlerine sahip parçalar için kritik olan yüksek hassasiyet ve doğruluk sağlar.
Geniş Malzeme Yelpazesi
Parmak frezeleme, çok çeşitli malzemeler için uygundur; alüminyum ve çelik gibi metaller, ahşap ve plastik gibi metal dışı malzemeler ve hatta kompozitler dahil her türlü katı malzemeyle kullanılabilir.
Hızlı ve Verimli Süreç
Bu makineler, operatörlerin yalnızca gerekli kodları girmesini gerektirir, ardından makine kesim işlemine devam eder. İnsan müdahalesinin azalması, hataları minimize ederek sürecin verimliliğini artırır. Ayrıca, süreç büyük ölçüde otomatikleşmiştir ve uzun saatler boyunca kesintisiz çalışabilir, bu da üretim hızını artırır. CNC makineleri ile üreticiler, geleneksel makinelerle haftalar sürebilecek parçaları saatler içinde üretebilir.
Karmaşık Üretimler İçin Uygun
Parmak frezeleme, yüksek tolerans gereksinimlerine sahip karmaşık yapıları üretmek için idealdir. Kalıplar, yuvalar, muhafazalar ve diğer makine parçalarının imalatında kullanılır.
Frezeleme ve Delme Arasındaki Farklar
İşte her iki işleme sürecinin de temel farkları şunlardır:
Kullanım Alanı: Parmak frezeleme, yuva açma, kontur işleme, profil oluşturma, boşluk açma gibi birçok uygulama için uygundur. Delme işlemi ise genellikle iş parçasına delik açmak için kullanılır.
Kesme Yönü: Parmak frezeleme, freze bıçaklarının her iki yönde de kesim yapmasına olanak tanır; parmak frezeler hem eksenel hem de yan kesimler gerçekleştirir. Delme ise matkap ucu kullanılarak malzemeye dikey olarak nüfuz eder ve hassas bir delik bırakır. Her iki işlem de özel kesici takımlar gerektirir. Şimdi bu kesiciler arasındaki farkları inceleyelim.
Matkap Uçları vs Parmak Frezeler
Uç Şekli: Matkap uçları genellikle konik bir yapıya sahiptir (düz uçlu elmas matkaplar hariç). Parmak frezeler ise, spesifikasyonlarına bağlı olarak farklı formlarda olabilir. Parmak freze seçimi, üretim gereksinimleri ve işlenecek malzemeye göre yapılır.
Kesici Kenarlar: Matkap uçlarının kesici dişleri, uçlarına doğru daralır. Parmak frezelerde ise birincil kesici kenarlar yanlarda (çevresel), uçta ise ek kesici dişler bulunur.
Delik Açma: Parmak frezeler de delik açabilir, ancak matkap uçları gibi doğrudan iş parçasına delik açmazlar. Parmak freze ile çalışmak için genellikle önceden delinmiş bir deliğe ihtiyaç vardır.
Kesim Yönü: Parmak frezeler, çevresel kesim yetenekleri sayesinde düz yüzey kesimleri oluşturabilirken, matkap uçları yalnızca dikey kesim yaparak silindirik veya konik şekilli delikler açabilir.
SIKLIKLA SORULAN SORULAR (SSS)
Parmak Freze ve Yüzey Frezesi (tarama başlığı) Arasındaki Temel Farklar Nelerdir?
Bu iki frezeleme işlemi arasındaki temel fark, kullanılan kesici takımdadır. Yüzey frezeleri, yatay kesimler yapmak için tasarlanmış dişlere sahip ince, dairesel bir yapıya sahiptir. Parmak frezeler ise genellikle vida benzeri bir yapıya sahip olup, hem uç kısmında hem de yanlarında kesici dişlere sahiptir.
Parmak Freze Neden Bu İsimle Anılır?
Parmak frezeleme, diğer CNC işlemlerinden, kesici takımının benzersiz yapısı ile ayrılır. Parmak frezeler, hem uç kısmında hem de yanlarında kesici dişler barındırır; bu nedenle İngilizce’de "end mill” olarak adlandırılır.
Kesici Takım Çeşitlerimizi Satın Almak için Hemen Tıkla!
Hizmetlerimiz hakkında daha fazla bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.