Parçaların çoğunun üretimini tamamlamak için iş parçasının içinden delik delinmesi gereklidir. İşlem basit gibi görünebilir, ancak mükemmel bir iş çıkarmak için doğru yöntem, takımlar veya delme makineleri gerektirir. Metal ve plastik delmek için kullanılan yöntemler ve araçlar, malzeme özelliklerinden dolayı farklılık gösterir. Metal ve plastikten delik delmenin ve mükemmel bir delik açmak için gereken takımların nasıl kullanılacağını, ayrıca delme işleriniz için kullanabileceğiniz farklı delme makineleri ve uçları da aşağıda listeliyor olacağız.
Metallerde Delik Nasıl Açılır?
Metal iş parçalarına delik delinmesinin birkaç nedeni vardır. Bu nedenler yapısal, fonksiyonel, estetik veya frezeleme işleminden sonra gerçekleştirilen süreçlerden biri olabilir. Deliğin nedeni veya amacı ne olursa olsun, işte metal iş parçalarında delik nasıl delinir
Doğru Pres ve Matkap Ucu Çok Önemlidir
Matkap presi, motorla beslenen hareketli bir milin altına yerleştirilmiş ayarlanabilir bir tezgaha sahiptir. Ayrıca, dönen matkabı metale indirmek için bir matkap ucu tutucu içerir. Delinen deliğin derinliğini kontrol etmek için operatör, matkap presi masasını yukarı veya aşağı hareket ettirir veya bir derinlik ölçüm aracı kullanır. Metal kalınlığına bağlı olarak, metal deliklerini oluşturmak için iki temel türde matkap ucu kullanılır. İlk olarak, sac levha matkap ucu kullanılır. Bu matkap ucu, ince metalleri delmek için idealdir çünkü metali yırtmadan keser. Diğeri ise kalın metaller için ideal olan yüksek hızlı spiral matkap ucuna sahiptir. Bu matkap ucunda, delikten talaşları tahliye etmeye yarayan bir şaft ve oluk bulunur.
Delik Delme İşleminden Önce İşaretlemeyi Unutmayın
Doğru bölgeye delik açtığınızdan emin olmak için deliği işaretlemek en iyisidir. Bunun için, ucu sivri bir metal parçası ve bir cetvel kullanarak deliğin merkezinde kesişen kısa çizgiler çizebilirsiniz. Delik açmaya başladığınızda matkap ucunun sapmasını önlemek için işaretlenen merkez noktasına panç ucu kullanarak küçük bir çukur yapmak iyi bir çözümdür.
Delme İşlemini Gerçekleştirmek
Delmeye başlamak için matkap ucunuzu matkap tutucusuna yerleştirin ve sıkıca tutturun. Ardından metal iş parçasını makine masasına veya mengeneye sıkıştırın. Matkap presini açın ve düzgün bir basınç uygulayarak delme işlemini gerçekleştirin. Delme işlemi sırasında oluşan talaşları ve parçaları temizlemek için iş parçasını fırçalayarak temiz tutun. Kesme sıvısı ekleyerek sürtünmeyi azaltın ve kesme işlemini sorunsuz hale getirin. Delik açma işleminden sonra matkap ucunu delikten geri çekin ve gücü kapatın.
Metallerde Delik Açmak İçin Kullanabileceğiniz İpuçları
Matkap presi kullanarak metal üzerine delik açmak riskli olabilir. Örneğin, gevşek bir şekilde tutulan bir iş parçası, dönen matkap ucu tarafından yakalanabilir ve fırlatılabilir. Bu nedenle, matkap presini kullanırken kazaları önlemek için iş parçasını delme işlemi sırasında elinizle tutmaktan kaçınmak en iyisidir. Bunun yerine, iş parçasını masaya tutturmak için en az iki adet C tipi mengene kullanın. Ek olarak, matkap presini kullanırken eldiven takmaktan kaçının, çünkü eldivenin gevşek kumaşı matkap ucuna takılabilir. Son olarak, parçacıklardan ve talaşlardan gözlerinizi korumak için güvenlik gözlüğü takın.
Plastiklere Delik Açma İşlemi Nasıl Yapılır?
Metalin aksine, plastiklerin yanlış delinmesi çatlaklar ve talaşlar oluşmasına yol açabilir. Bu kusurlar, parçanın veya ürünün estetiğini ve işlevselliğini bozabilir. Bu sorunları önlemek için, işte plastik parçalara doğru şekilde delik delmenin yolları:
- Başarılı bir delik delme için ihtiyaç duyacağınız araçlar şunlardır: bir kurşun kalem, cetvel, mengene, maskeleme bandı, spiral matkap ucu, zımpara kağıdı ve yağlama sıvısı.
- Plastik üzerinde delmek istediğiniz bölgeleri cetvel ve kurşun kalem kullanarak işaretleyin. Bu işaretlemeler, olası delme hatalarını azaltmaya yardımcı olacaktır.
- Delmek istediğiniz plastik parçayı, delik açmak istediğiniz alanı karşılayabilecek kadar büyük ve stabil bir yüzeye mengene ile sabitleyin. Plastik üzerinde delik açarken, işlemin direncini azaltmaya yardımcı olmak için, parçayı doğru sabitlemek önemlidir.
- Plastiği sabitledikten sonra, bir sonraki adım doğru matkap ucu boyutunu tekrar kontrol etmektir. Matkap ucu boyutunu doğruladıktan sonra, matkap ucunu matkaba yerleştirin ve sıkıca tutturun.
- Matkabınızda bir ayar düğmesi varsa, en düşük matkap hızını seçin. Ancak böyle bir düğme yoksa, delme işlemine başlamadan önce matkap ucunu hafifçe plastik üzerine yerleştirin. Delme işlemi sırasında, üretilen talaşların kıvamını daima gözlemleyin. Eğer talaşların yapışmaya başladığını fark ederseniz, o bölgedeki delme işlemini durdurmak ve soğumasına izin vermek daha doğru olacaktır.
Plastik parçalara delik açmak kolay bir süreç değildir, bu yüzden doğru sonuç almak için vereceğimiz ipuçlarını takip etmeniz faydalı olacaktır. İşte plastik üzerine delik açarken dikkate almanız gereken ipuçları:
- Plastik üzerinde sürekli olarak matkap işlemine devam etmeyin. Bu plastiğin ısınmasına ve erimesine yol açacaktır. Bu sorunun önüne geçmek için aralarda duraklayarak kademeli bir şekilde işlemi bitirin.
- Plastiği yavaş bir hızda delmeye başlayın ve delme ilerledikçe hızı arttırın.
- Kazaları önlemek adına plastik iş parçanızı sabitlemek için her zaman bir mengene kullanın.
- Delik açtıktan sonra, plastik iş parçasındaki izleri temizlemeyi unutmayın.
Delik Delmek İçin Kullanılan Farklı Matkap Tipleri
Bu delme makinesinin mili, dönebilen bir kol üzerine monte edilmiştir. Bu kol sütun etrafında döner ve milin, besleme mekanizmasının ve matkap başının radyal hareketine izin verir. Bu makinenin bir avantajı, iş parçasının konumunu değiştirmeden birden fazla noktada delik delmeye olanak tanımasıdır.
-
Çoklu Kafaya Sahip Matkap Tezgahları
Bir gang delme makinesi, birbirinden bağımsız birçok sütundan oluşur. Her sütun, ortak bir tabana monte edilmiş ve kendi motoru ve miline sahiptir. Bu tür araçlar genellikle delik delme ve diş açma gibi birbirini takip eden çeşitli işlemlerin gerçekleştirilmesi gerektiğinde kullanılır.
-
Kule Tipi Matkap Tezgahları
Taret delme makinesinin odak noktası dönen bir tarettir. Bu makine genellikle tek bir parçada çeşitli boyutlarda ve derinliklerde çok sayıda deliğin açılması gereken seri üretim delme işlemleri için idealdir. Taret tipi delme ekipmanıyla her seferinde sadece bir delik açılır.
Bu küçük delme cihazı, son derece hassas mikroskobik delikler açmak için manuel olarak kontrol edilen alettir kullanır. Bu makineler, elektronik veya mücevher üretimi gibi hassas, küçük deliklerin gerektiği endüstrilerde kullanılır.
Delik Açmada Kullanılan Kesici Takımlar
Bu araçlar, delik açmayı ekonomik ve kolay hale getirir. Matkap uçları, çeşitli endüstrilerde kullanılmak üzere kişiye özel ve farklı türde geniş bir ürün yelpazesine sahiptir. Yaygın matkap uçları arasında spiral matkap ucu, merkezleme matkap ucu, diş açma matkap ucu, punta matkap ucu ve inşaat endüstrisinde kullanılan matkap uçları bulunur.
Deliklerin hassas bir şekilde arzu edilen çaplara getirmek için delme işleminden sonra sıklıkla raybalar kullanılır. Bu takım türünü kullanmanız için önceden delinmiş bir deliğe sahip olmanız gerekmektedir. Ardından set halinde veya tekli olarak satılan istediğiniz ölçüdeki bir raybayı kullanarak deliğinizin ölçüsünün hassas bir şekilde genişletilmesini sağlayabilirsiniz.
- Delik Açma Testere Matkap Uçları
Metal, ahşap ve diğer malzemelerde hassas ve yuvarlak delikler açmak için delik testereleri kullanılır. Bu araçlar, tipik bir matkap ucuyla karşılaştırıldığında çok daha geniş çaplarda kesim yapabilirler. Ayrıca, sadece deliğin çevresini kesmeleri gerektiği için diğer araçlara kıyasla çok etkili bir alternatiftirler. Delik testereleri, dairesel testere bıçakları gibi ayrı karbür uçlu kesme dişlerine sahiptir.
-
Havşa Açma ve Pah Kırma Uçları
Havşa açma ve pah kırma özellikleriyle donatılmış matkap uçları, nesnelerde konik delikler açmak için idealdir. Ayrıca, bir havşa matkap ucu, bir iş parçasına aksiyel olarak girdiğinde üst kısmında konik bir açıklıkla var olan bir deliği genişletir. Bu delik açma takımları sayesinde vidalar ve somunların iş parçasına iyi bir şekilde oturması sağlanır. Pah kırma takımlarıysa, matkap ihtiyaçları ve tercihlerine göre çeşitli boyutlarda ve formlarda mevcuttur. 60°, 82°, 90°, 100°, 118° ve 120° gibi açılar tipik pah kırma açılarıdır. İş parçasında istediğiniz kavisli köşeleri bu takımlar vasıtasıyla elde edebilirsiniz.
-
Merkezleme Matkap Ucu
Merkez matkap uçları, bir pilot matkap ve havşa matkabı içerir. Bir iş parçasında genellikle merkez deliği oluşturmak için kullanılırlar, böylece kolay bir şekilde dönme hareketi sağlanır ve yük döndüğünde desteklenir. Çok sert ve sapmaya karşı düşük eğilimli olmaları nedeniyle, bu delik açma araçları avantajlıdır. Ayrıca, ortalama merkez matkap ucu delik açısı 60°'dir.
-
Broş Takımları
Bu takım türü, delik açma işlemi için kullanılan çok dişli bir araçtır. Uzunluğu sayesinde derin kesimler yapabilmesi broşu diğer delici takım türlerinden ayırır. Bu aracın en yaygın türleri arasında itme-çekme, dış yüzey ve iç broşlar bulunur.
Delik Açma konusunda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yapılarına, tasarımlarına ve amaçlarına bağlı olarak birçok matkap ucu bulunmaktadır. Bunlara uyumlu doğru CNC matkap başını seçmek zor olabilir ve birçok delik açma sorununun yaygın bir nedenidir. Uyumluluğu doğrulayarak, doğru delik açma başlığını kullandığınızdan emin olabilirsiniz. Daha iyi bir seçenekse, bir delik açma uzmanı veya hizmet sağlayıcısı ile optimal stratejiyi tartışmaktır. Metal veya plastik üzerinde delik açarken, delik delme süreci sırasında ve sonrasında talaş atıklarını temizlemeye özen göstermek önemlidir. Talaşların kontrol edilmesi, çeşitli sorunlara yol açabileceği için önemlidir. Talaş oluşumunu kontrol etmenin bir yolu, özel bir talaş-kırma matkap ucu kullanmaktır. Bu, çıkan talaşları daha küçük parçalara indirerek delme performansını ve ısı dağılımını arttırır.