Kanal açma takımları, CNC torna tezgahlarında deliklere veya iş parçalarının yüzeylerine kanallar ve yollar kesmek için kullanılır. Bu işleme süreci tamamen otomatik olup, operatör hatalarını ve manuel müdahaleleri en aza indirir. Birçok endüstride, farklı boyutlardaki delikler açmak ve parçaları şekillendirmek için kanal açma takımları tercih edilir. Ancak, bu takımları kullanmadan önce onları tam olarak tanımak oldukça önemlidir. Bu makalede, mevcut kanal açma takımlarının türlerini, CNC torna tezgahlarında nasıl kullanılacağını ve doğru takımı seçerken göz önünde bulundurulması gereken önemli faktörleri ele alacağız.
Kanal Açma Nedir?
Kanal açma, CNC torna tezgahı kullanılarak gerçekleştirilen bir işleme işlemidir. Bu işlem, bir malzeme, proje veya iş parçası üzerinde sınırları belirlenmiş (kanal) delikler oluşturmayı içerir. Kanal açma işlemi, parça üretiminde kritik bir rol oynar çünkü, bu işlem iş parçasının silindirik yüzeyinde uzun ve dar yollar oluşturur. Bu yollar, parçaların birleştirilmesinde hassas bir uyum sağlar. Ayrıca, parça üretiminde kullanılan farklı kanal açma takımları, çeşitli sertlik ve dokuya sahip malzemelerden yapılır ve farklı şekil ve genişliklerde olur. Bu da, oluşturulan kanalın veya yolun şeklini belirler.
Kanal Açma Takımları Türleri
Kanal açma takımları, şekil, boyut ve özelliklerine göre farklı uygulamalarda kullanılır. Aşağıda parça üretiminde en yaygın kullanılan kanal açma takımı türleri yer almaktadır.
-
Yüzey Kanal Açma Takımları
Bu kanal açma takımı, bir malzemenin yüzeyinde çalışmak için tasarlanmıştır. Yüzey kanal açma işlemi sırasında, takımın ucunun iş parçasının merkez hattının hemen üzerinde konumlandırılması önemlidir. Takımın yarıçapı, iş parçasında kesilecek yarıçapa eşit olmalıdır. Ayrıca, talaşları düzgün bir şekilde çıkarmak, kesici uç kırılmalarını önlemek için kritiktir.
-
Dış Çap Kanal Açma Takımları
Dış çap kanal açma işlemi, malzemenin veya iş parçasının dış yüzeyinde gerçekleştirilir. Dış çap kanal açma işlemi sırasında, takımın ucunun merkez hattının hemen altında yerleştirilmesi en iyi sonuçları verir. Bu kanal açma takımı, freze takımları gibi farklı şekil, tasarım ve mekanik özelliklere sahiptir. Ayrıca, aşınmaya karşı direnci artıran soğutma deliklerine sahiptirler.
- İç Çap Kanal Açma Takımları
İç çap kanal açma takımları, malzemenin veya iş parçasının iç yüzeyinde kullanılır. Takımın üst kısmını merkez hattının biraz üzerinde konumlandırmak, doğru ve tutarlı sonuçlar elde etmek için önemlidir. Bu aynı zamanda kesici uç kırılmalarını da önler.İç çap kanal açma takımları genellikle yüksek hız çeliği, karbür, elmas gibi sert malzemelerden üretilir.
CNC Tornada Kanal Açma İşlemi Nasıl Yapılır?
CNC torna tezgahında kanal açma işlemi, belirli adımların izlenmesiyle gerçekleştirilir. Aşağıda kanal açma işlemi sırasında yapılması gereken adımlar sıralanmıştır:
1. İş Parçasını Sabitleme
İş parçasını doğru bir şekilde sabitlemek, kanal açma işleminin sonunda elde edilecek kalite açısından kritik öneme sahiptir. Herhangi bir küçük hareket, son parçanın kusurlu olmasına neden olabilir. Yapılması gereken adımlar şunlardır:
- İş parçasını torna tezgahının aynasına yerleştirin;
- Malzemeyi aynaya kilitleyin ve vidaları sıkın;
- Kanalın konumunu işaretleyin.
2. Kesici Takımları Takma
İstenen kanal açma türüne göre uygun takım seçilip takılır.
- Kanal açma takımını takım taretine yerleştirin;
- Takımı kalibre edin. Takım, yazılı programa göre otomatik olarak çalıştırılacaktır.
3. CNC Tornayı Kurma
Kanal açma işlemi yapılırken ilk adım makineyi kurmaktır:
- Makineyi açın ve tüm eksenleri sıfır konumuna getirin;
- Tornayı uygun RPM ayarına ayarlayın. Bu adım çok önemlidir çünkü her kanal farklı bir RPM ayarı gerektirir.
4. Programı Yükleme ve Çalıştırma
Bu adımda program yüklenir ve çalıştırılır. Kanal açma takımı sabit kalırken iş parçası eksenel olarak döner. Malzemenin doğru şekilde çıkarılması için aşağıdaki adımları takip edin:
- Takımı merkeze düzgün şekilde sabitleyin ve kanal açma takımını çalışma pozisyonuna getirin;
- Kanal açma takımını iş parçasına hafifçe yaklaştırarak kesime başlayın;
- İşlemin bitmesini bekleyin.
5. Temizlik
Kanal açma işlemi tamamlandıktan sonra:
- Makineyi kapatın ve iş parçasını çıkarın;
- Makineyi ve kanal açma takımını temizleyin.
Not: Kesime başlamadan önce kanalın derinliğini kontrol etmek ve kesme yağları kullanmak, bozulmaları önlemek açısından önemlidir.
Kanal Açma Takımı Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kanal açma takımı seçerken göz önünde bulundurulması gereken bazı önemli faktörler vardır:
Kanal Türleri
Daha önce belirtildiği gibi, yaygın kanal açma takımlarına göre üç ana kanal türü vardır. Çoğu kanal açma takımı, farklı kanal türlerine özeldir. Örneğin, yüzey kanal açma takımları, yüzey kanal açma işlemleri için kullanılır ve merkez hattının biraz üzerinde yerleştirildiğinde eksenel bir düzende hassas hareket sağlar.
İş Parçası Malzemesi
Malzemenin sertliği, çekme mukavemeti, ısı direnci gibi özellikler, kanal açma takımı seçiminde önemli bir rol oynar. Malzeme ne kadar sertse, kanal açma takımı da o kadar dayanıklı olmalıdır. Örneğin, karbür veya çelikten yapılmış takımlar, çok sert iş parçaları için idealdir.
İstenen Şekil
Kanalın şekli, takım seçiminde önemli bir faktördür çünkü her kanal açma takımı farklı bir şekil sunar. Ancak, üreticiler genellikle bir parça için birden fazla takım kullanabilirler.
Kanal Açma İşlemini İyileştirme Yolları
Kanal açma işleminin verimliliği, makinenin performansı ve sürecin kendisine bağlıdır. İşte kanal açma işlemini iyileştirme yöntemlerinden bazıları:
Kontrol ve Ölçüm Prosedürleri
Üreticiler ve mühendisler, gereken hassasiyet düzeyine bağlı olarak çeşitli ölçüm aletleri kullanır. Düşük hassasiyet gerektiren kanallar için çelik cetvel ve kumpas kullanabilirsiniz. Yüksek hassasiyet gereken durumlarda ise vernier kumpaslar, geçme mastarları ve mikrometreler kullanmak daha uygundur.
Kesme Hızları
Kesme hızı, işleme süresi ve iş parçasının yüzey kalitesi üzerinde önemli bir rol oynar. Kanal açma işlemini iyileştirmek için düşük hızlarla başlayıp, talaş kırmayı ve tahliyesini iyileştirmek için ilerleme hızını artırabilirsiniz. Ayrıca, takım ömrünü uzatmak için önerilen kesme hızında çalışmalısınız.
Kesici Takım Seçimi
Kullanılan takım, nihai parçanın görünümünü doğrudan etkiler. Yüksek hızlı çelikten yapılmış CNC kesme takımları kullanmak aşınmayı önlemeye yardımcı olur. Ayrıca, küçük genişlikteki kanallar ve düşük dönme noktaları için, kanal genişliği ile eşdeğer genişlikte bir takım seçmek idealdir.
Kesme Sıvısı Kullanımı
Yağlar, pastalar ve aerosoller gibi kesme sıvıları, kanal açma işlemi sırasında iş parçasının kesme yüzeyinin sıcaklığını düşürmeye yardımcı olur. Ayrıca, kesme işlemini kolaylaştırarak talaş tahliyesini iyileştirir ve iş parçasının yağlanmasını sağlar.
İlginizi Çekebilecek Diğer Teknik Bilgiler